Krapte op de arbeidsmarkt? We moeten anders gaan denken!

Een blog van Leon Habraken

Je leest het overal en als ik branchegenoten zie is het telkens weer onderwerp van gesprek. De krapte op de arbeidsmarkt is enorm en van grote invloed op onze bedrijfsvoering.

Ik ben ervan overtuigd dat aanpassen aan de situatie niet voldoende meer is. Toekomstbestendig zijn vraagt om een complete verschuiving in onze denk- en werkwijze!

Het probleem wordt alleen maar groter

We zien al langer dat bedrijven grote moeite hebben alle openstaande vacatures te vervullen met gekwalificeerd en gemotiveerd personeel. Dat probleem zwakt niet af, het einde van deze situatie is nog lang niet in zicht en sterker nog: over vijf jaar is het probleem nog vele malen groter dan nu.

Je kent de uitdrukking ‘als je doet wat je deed, dan krijg je wat je kreeg’? Dat is niet voor niets een cliché. We moeten anders gaan denken en anders gaan doen om een andere uitkomst te krijgen. Dus ook als het gaat om het omgaan met deze krappe arbeidsmarkt ben ik ervan overtuigd dat er een grote verschuiving plaats moet gaan vinden in hoe bedrijven omgaan met schoonmaakopdrachten.

We omarmen onze medewerker toch steeds meer?

Klopt. “Draag een collega aan en ontvang een bonus”, “Wij betalen jouw sportabonnement”, “Word onze nieuwe collega en krijg een ballonvaart”. Je kunt het zo gek niet bedenken, de aanbrengbonussen vliegen je om de oren. Van geldbedragen tot weekendjes weg, werkgevers doen vandaag de dag graag een extra duit in het zakje als het gaat om het aantrekken van nieuw personeel.

In offertes voor nieuwe klanten beschrijven schoonmaakbedrijven ook uitgebreid over hoe zij omgaan met hun personeel en wat zij doen om hen te boeien en te binden. De continuïteit van de dienstverlening is namelijk een zorg van de opdrachtgever en die moeten zij wegnemen. Steeds vaker zie je namelijk bij een wisseling van de schoonmaakpartij dat de medewerkers met het schoonmaakbedrijf mee gaan en er niet voor kiezen om (via de nieuwe schoonmaakpartij) op het vertrouwde object te blijven. Als je het mij vraagt een duidelijk teken dat (1) je als opdrachtgever ook een duidelijke taak hebt in het ‘omarmen’ van de schoonmaakmedewerker. (2) De huidige werkwijze van ‘her-aanbesteden’ niets (meer) oplevert voor de opdrachtgever.

Waarom meten we kwaliteit?

‘Her-aanbesteden levert niets op’; dat moet ik vast even uitleggen. Voorheen was de opdrachtgever in ‘the lead’. Door kwaliteit te meten kon hij de prestaties van het schoonmaakbedrijf toetsen. En omdat er genoeg keuze was aan aanbieders, was die meting vaak een mooie aanleiding om een aanbesteding te organiseren en er een ander schoonmaakbedrijf in te zetten. Nieuwe partij, scherpere KPI’s, betere schoonmaak was het idee.

Inmiddels worden kwaliteitsmetingen gelukkig vooral ingezet om de schoonmaak daadwerkelijk naar een hoger niveau te krijgen. De nieuwe insteek is dat we de schoonmaker helpen om te verbeteren, in plaats dat we hem of haar afrekenen op kwaliteit.

Maar ik wil een stap verder. Is het inmiddels geen tijd dat we de schoonmaker écht vertrouwen geven, door misschien maar één keer per jaar of twee jaar kwaliteit te meten? Moeten we het zwaartepunt niet omdraaien door een aantal keer per jaar te toetsen of de schoonmaker nog wel een ‘voldoende’ geeft aan zijn taak en zijn werkplek? Voelt hij of zij zich wel echt gewaardeerd en gezien en hoe zit het met de werkdruk?

Ik denk echt dat dit het keerpunt kan zijn als het gaat om de waardering voor de schoonmaker. Waar de schoonmaker met de nek aangekeken wordt, zal straks geen schoonmaakwerk meer worden uitgevoerd. Zij kunnen immers kiezen waar ze willen werken. Cadeaus en bonussen zijn leuk, maar collegialiteit is onbetaalbaar.

Beleving en werkdruk; de schoonmaker bepaalt

Bij sommige schoonmaakbedrijven wordt overigens al wel gemeten hoe het staat met de werkdruk van de schoonmakers. En zij hanteren een minimaal cijfer voor de medewerkerstevredenheid. Maar zo ‘gewoon’ als het lopen van een DKS is het zeker nog lang niet. Bovendien is dit op dit moment iets dat onder verantwoordelijkheid van de schoonmaakpartij valt. De opdrachtgever heeft er geen of slechts een klein aandeel in. Er is over de hele linie in mijn ogen nog veel ruimte voor verbetering, waarbij de schoonmaker écht gewaardeerd wordt en de opdrachtgever wordt beloond met goede schoonmaak.

Wat vind jij?